-
1 чернь
1. ж см. чернота 1, 22. жхудожественная обработка металлаҡара тоноҡ иретмә3. ж спец.сорт чёрной краскиҡара буяу4. ж уст.простонародьеҡара халыҡ -
2 чёрный
1. прил.ҡара2. прил.; перен.ҡара, ауыр, ҡайғылы, ҡараңғы3. прил.; перен.злостный, коварныйҡара, мәкерле, уҫал4. прил.как составная часть зоологических и ботанических названийҡарачёрный лес — ҡара урман (япраҡлы, ҡуйы)
чёрные металлы — ҡара металдар (тимер, ҡорос, суйын)
держать в чёрном теле — ҡағыу, ситләтеү
чёрным по белому (написано) — асыҡ, аныҡ (яҙылған)
5. прил.ҡараңғы6. в знач. сущ. м и ж чёрный и чёрнаяҡара тәнле кеше, ҡара тәнлеләр7. в знач. сущ. мн. чёрныев шахматах и шашкахҡаралар8. прил.; разг.грязныйҡара, бысраҡ, керле9. прил.арт, артҡы, ярҙамсы10. прил.физически тяжёлый, неквалифицированныйҡара11. прил.принадлежащий к низшим сословиямҡара, ябай12. прил.; перен.отрицательный, плохойҡара, насар, яман -
3 нигрозин
мнигрозинҡара буяу -
4 чернить
1. несов. чтоҡарайтыу, ҡараға буяу2. несов.кого-чтопорочитьҡара яғыу, бысратыу, яманлау -
5 залить
1. сов. чтоһыу баҫыу (сығыу)2. сов. чтооблитьтүгеү, буяу3. сов. чтоперен.тултырыу, ҡаплап (сорнап, биләп) алыу4. сов. чтозатушитьһыу һибеү, һыу һибеп һүндереү5. сов. чтопокрыть чем-л. жидкимябыу, һалыу, ҡаплаузалить лодку смолой — кәмәне ыҫмала менән ҡаплау (буяу, ыҫмалалау)
6. сов. чтолитьһалыу, ҡойоу7. сов. чтопрост.заделать отверстиейәбештереү, ямаузалить за галстук см. заложить -
6 белый
1. прил.аҡ2. прил.очень светлыйаҡ, аҡһыл һары, етен төҫлө, аҡ тәнле3. прил.контрреволюционныйаҡ4. прил. в знач. сущ. мн. белыешашки, шахматные фигуры светлого цвета в отличие от чёрныхаҡтар5. прил.как составная часть некоторых зоологических и ботанических названийаҡбелый билет — аҡ билет (сәләмәтлеге насар булыу сәбәпле, хәрби хеҙмәттән азат ителеү хаҡындағы документ)
белая кость ирон. — аҡһөйәк (юғары ҡатлам кешеһе)
белое мясо — аҡ ит (быҙау йәки тауыҡ, күркә ите)
доводить до белого каления — ҡанға тоҙ һалыу, ҡанды ҡыҙҙырыу, шартлар хәлгә еткереү
принимать белое за чёрное — аҡты ҡара тиеү, аҡты ҡара итеп күреү
-
7 замарать
1. сов. что; разг.бысратыу, буяу2. сов. перен., разг.бысратыу, ҡара яғыу -
8 запачкать
1. сов. кого-чтобуяу, бысратыу, ҡарайтыу2. сов. кого-чтоперен., разг.опозорить(исеменә) тап төшөрөү, ҡара яғыу, бысратыу -
9 марать
1. несов.; разг.чтобысратыу, буяу2. несов.; разг.кого-что; перен.ҡара яғыу, яманлау3. несов.; разг.чтояҙғылап маташыу4. несов.; разг.чтояҙылғанды һыҙып ташлаумарать руки об кого, обо что — теләмәгән эшкә ҡыҫылыу, ҡул бысратыу
-
10 жёлтый
-
11 закидать
1. сов. кого-что, чемзабросатькүмеп (тултырып) ташлау, күмеү2. сов. кого-что, чемперен.күмеп ташлау, яуҙырыузакидать грязью — ҡара яғыу, бысраҡ яғыу, бысраҡҡа буяу
-
12 зачернить
сов. чтоҡарайтыу, ҡараға буяу -
13 индиго
с; нескл.индигоҡара-күк буяу -
14 начернить
сов. чтоҡарайтыу, ҡараға буяу -
15 перемазать
1. сов. чтояңынан (ҡайтанан) һылау (буяу)2. сов. чтонамазать всё, многоеһылап (буяп) сығыу3. сов.кого-что; разг.бысратып (буяп) бөтөрөү -
16 подчернить
-
17 почернить
сов. чтоҡаралау, ҡарайтыу, ҡараға буяу -
18 пройти
1. сов. что и без доп.; в разн. знач.үтеү, уҙыу, барыу, үтеп (уҙып) китеү2. сов. что, по чему; спец., разг.буяу, ағартыу, эшкәртеү, эшкәртеп үтеү3. сов.тикшерелеп үтеү, аша үтеү, -нан/-нән үтеүэто не пройдёт (не прошло) — был барып сыҡмаҫ, был нәмә килеп сыҡмаҫ
4. сов.булыу, булып үтеү, яуып үтеү5. сов.без доп.распространиться — о слухах, вестях
таралыу, ишетелеү6. сов.просочитьсяүтеү, үтеп сығыу7. сов. что, через чтокисереү, үтеү8. сов. чтоүтеү, үткәреү9. сов. что; разг.үтеү, тамамлау10. сов.прекратитьсятуҡтау, үтеү11. сов. разг.перестать болетьтуҡтау, бөтөү -
19 пурпур
1. мпурпурҡарағусҡыл, ҡуйы ҡыҙыл төҫ2. мпурпурҡуйы ҡыҙыл буяу3. м уст.пурпурҡуйы ҡыҙыл туҡыма йәки шундай туҡыманан тегелгән затлы кейем -
20 симфония
1. жсимфонияоркестр өсөн яҙылған ҙур күләмле музыкаль әҫәр2. жсимфонияүҙ-ара аһәңлелек тыуҙырған төрлө тауыш, төҫ, буяу, тон һ.б.
- 1
- 2